Geri Bidirim ve Eleştiri Kültürü

Geri Bildirim alışkanlığı olmayan yerde eleştiri kültürü de gelişmiyor temasına değinen bir yazı okudum. Hürriyet İK ekinde “Kültürümüzde Yok” başlığıyla verilen Burcu Özçelik Sözer’in haberi, bu önemli konuyu da kapsıyordu.

Gerçekten de ortak çalışma platformu denebilecek pek çok uğraşı alanında nesela bir iş yeri veya Sivil toplum ilişkileri gibi geri bildirim alışkanlığının olmaması veya oluş biçiminin olumsuz uygulanışı, aslında eleştiri ve diyalog gelişimini de önleyici sonuçlar üretiyor.

İş yerlerinde patronlar çalışanların kurumla ilgili değerlendirmelerini kurumsal veri olarak değerlendirebilseler, hem kurumun hem insanların yararlanacağı olumlu gelişmeler sağlanabilir.

Çağımızda her bildirimin bir veriye dönüşmesi ve toplamından oluşan büyük datanın kıymeti gittikçe artıyor. Her yazılı iletişimin şimdi veya sonraya yönelik değerlendirmesi, geleceğe dair pek çok girişime kaynak oluşturabiliyor.

Kurumlarda genellikle nazik şiddet denilecek mekan ve statüye dayalı statü pekiştirici düzenlemeler, özünde geri bildirimin sınırlarını da daraltıcı olabiliyor. Oysa bir işveren veya başkan karşısındakiyle arasındaki mesafeyi koruyan masada oturmak yerine, elemanlarının yanlarına oturarak kendi veya kendi kurumuna ait gözlemlerin kendine perdelenmeden geri bildirimine izin verse, büyük data için önemli kazanım sağlayabilir.

Genel olarak eleştiri sözünün olumsuz algılanış biçimi, çoğunlukla durum analizlerindeki saptamaların saygısızlık veya hakaret gibi de algılanan duygusal tepkiler gibi algılanması, olayın amacıyla sonucunu farklılaştıran bir çizgide gelişiyor.

Eleştiriye açık olmak sözü bile aslında eleştirinin illa olumsuz olacağını varsayma algısını gösteriyor.

Eleştirinin olumsuz bir durumu saptamak veya olumluyu fazlalaştırmak yerine, düzeltici işlevine odaklanılması gerekirken, eleştirilenin de, eleştirenin de buna yanaşma biçimlerini belirleyen duygusallığın aşılması, farklı sonuç alınmasını da mümkün kılabilir.

Her bakış, her değerlendirme ne kadar öznel olursa olsun içinde önemli veriler taşıyabilir. Bu da geri bildirim uygulamasının geniş kabulüyle sağlanabilir herhalde. Demokratlık deneyimine geçiş için de önemli pratik sağlayıcı olan izlenim analizine, günümüzde eskiye göre daha çok ihtiyaç duyulacağa benziyor.

Sevgi Özkan