Geri Bidirim ve Eleştiri Kültürü

Geri Bildirim alışkanlığı olmayan yerde eleştiri kültürü de gelişmiyor temasına değinen bir yazı okudum. Hürriyet İK ekinde “Kültürümüzde Yok” başlığıyla verilen Burcu Özçelik Sözer’in haberi, bu önemli konuyu da kapsıyordu.

Gerçekten de ortak çalışma platformu denebilecek pek çok uğraşı alanında nesela bir iş yeri veya Sivil toplum ilişkileri gibi geri bildirim alışkanlığının olmaması veya oluş biçiminin olumsuz uygulanışı, aslında eleştiri ve diyalog gelişimini de önleyici sonuçlar üretiyor.

İş yerlerinde patronlar çalışanların kurumla ilgili değerlendirmelerini kurumsal veri olarak değerlendirebilseler, hem kurumun hem insanların yararlanacağı olumlu gelişmeler sağlanabilir.

Çağımızda her bildirimin bir veriye dönüşmesi ve toplamından oluşan büyük datanın kıymeti gittikçe artıyor. Her yazılı iletişimin şimdi veya sonraya yönelik değerlendirmesi, geleceğe dair pek çok girişime kaynak oluşturabiliyor.

Kurumlarda genellikle nazik şiddet denilecek mekan ve statüye dayalı statü pekiştirici düzenlemeler, özünde geri bildirimin sınırlarını da daraltıcı olabiliyor. Oysa bir işveren veya başkan karşısındakiyle arasındaki mesafeyi koruyan masada oturmak yerine, elemanlarının yanlarına oturarak kendi veya kendi kurumuna ait gözlemlerin kendine perdelenmeden geri bildirimine izin verse, büyük data için önemli kazanım sağlayabilir.

Genel olarak eleştiri sözünün olumsuz algılanış biçimi, çoğunlukla durum analizlerindeki saptamaların saygısızlık veya hakaret gibi de algılanan duygusal tepkiler gibi algılanması, olayın amacıyla sonucunu farklılaştıran bir çizgide gelişiyor.

Eleştiriye açık olmak sözü bile aslında eleştirinin illa olumsuz olacağını varsayma algısını gösteriyor.

Eleştirinin olumsuz bir durumu saptamak veya olumluyu fazlalaştırmak yerine, düzeltici işlevine odaklanılması gerekirken, eleştirilenin de, eleştirenin de buna yanaşma biçimlerini belirleyen duygusallığın aşılması, farklı sonuç alınmasını da mümkün kılabilir.

Her bakış, her değerlendirme ne kadar öznel olursa olsun içinde önemli veriler taşıyabilir. Bu da geri bildirim uygulamasının geniş kabulüyle sağlanabilir herhalde. Demokratlık deneyimine geçiş için de önemli pratik sağlayıcı olan izlenim analizine, günümüzde eskiye göre daha çok ihtiyaç duyulacağa benziyor.

Sevgi Özkan

 

   

 

Eleştirilebilmek Değerlidir.

Eleştirilere tahammül etmemek ve görmemeyi tercih etmek veya önlemek, aslında doğru anlaşılmayı ve doğru anlamayı önemsememektir.

Tıpkı kulağını tıkamanın varlığından rahatsız olduğun sesin oluşumunu önlememesi gibi, varlığı yok saymayla ortadan kalkmayan gerçeklerden kaçmak da yalanla örtünülen bir çadırda yaşamaya mahkum olmak anlamına gelir.

Gösterilenle görünen arasındaki farkı algılamamak için her şeyi gördüğünü, bildiğini sanmakla başlayan aymazlığa, doğruyu yaptığına inanma ve inandırılma durumu da eklenince sorumluluğun kendisinde olduğunu unutanların gerçekleri hep sonra algıladıkları değişmeyen bir doğrudur. Vaktinde algılama şansının kaçırılma nedeni de gücünü sonsuz sanan egoların körlüğüdür.

Sevgi Özkan

"Biz Nasıl Yapıyorsak Doğrudur", Anlayışı.

 

Her şeyi olabilir sanmak reform olunca, olmazı görmek de, tutuculuk mu oluyor

acaba?

Yeni Milli Eğitim Bakanının yeni eğitim yılı açılışı nedeniyle sempatik şovlarla sergilediği

tavırlar, maalesef yapılan ve yapılacak yanlışları önlemeye yetmiyor.

Asıl önemli olan daha önce de görüldüğü gibi habire bakanı değişen ve her gelenin birikim ve vizyonuna göre yeni denemelere maruz kalan bu alanla daha ne kadar oynanacağı.

Eğitim Reformu Girişimi ERG’nin, geçen yıl eğitimde uzmanların dikkat çektikleri hatalarla göz göre göre uygulananları analiz ettiği, Eğitim İzleme Raporunu açıklaması, 2012 MEB denemelerinin sonuçlarını artı ve eksileriyle görme şansı sağlıyor.

Siyaset dışı ve eğitim olgusu açısından yol gösterici olan bu analizin, bundan sonra MEB tarafından ne kadar ve hangi yönleriyle dikkate alınacağı ayrı bir dikkat ve takip konusu.

Yapılanların Reform niteliğinde sunumlarının ve kendi yaklaşım niyetlerinin olumsuz değerlendirmelerle eleştirilmesini eleştiren Bakan’ın, özellikle bazı konuları ileri adım olarak nitelerken, olması gerekir diye yeni niyetler sergilemesi "yine mi?" dedirtecek cinsten yürek hoplatıcı.

Neden "yine mi?".. Zira şimdiye kadar süre ve kapasite olarak yeterince üzerinde kafa yormadan girişilen temele ait toptan  kalkışma alışkanlığının değişeceğine dair bir umut olmaması ve bakanlardan çok hükümet başının kararıyla sonuçlanması nedeniyle.

Yine, çağa yetişmeyi her öğrenciye bir tablet vererek halletmek sanan anlayışın, çağın gereği diye yapılmaya kalkılacak bazı uygulamalarda da aynı noktada olması. Yeterince incelenmeden uygulamayı adet haline getiren gözü kara reformistliklerin, çağa yetişmeye mi, geriye düşmeye mi yol açtığının son derece tartışmalı olması. Bu kadar gerekçe yetmez mi?

Sevgi Özkan 

 

“Değerli Yalnızlık”tan,“Şükürlü Yenilgi”ye.

 

Tüm başarısızlıklarımızda suçlu ararken kendinden başka her yere bakanlar toplumunda sorumluların açığa çıkan hatalarını kutsamalarına da şaşırmamak gerekir.

Her hareketlerinde bir hikmet olduğu kabul edenlerin çoğunlukta olduğu yönetimlerde hataların bir biçimde başarıyla taçlandırılarak hafifletildiği görülüyor.

Köşesinde entresan söz ve fıkralarla vergi ve mali sorunları cevaplayan bir yazar geçenlerde Arapça futbol terimlerini örneklerken “Hezi-met-ül yarabbişükür” sözünü de şerefli mağlubiyet(yenilgi) sözüne değinmişti.

Hedeflediklerinin tam tersi sonuçlanan dış politikaları için “değerli yalnızlık” ifadesine sığınan sorumluların, sportif alanlarda bu bakışın çeşitlemesi sayılacak değerli bir yenilgi değerlendirmesi yapacağı beklenebilir. Mesela Olimpiyat talipliğimizin direkten dönmesinde, kazanmasak da ilk elenen olmadığımız gerekçesine sığınarak yapılacak değerlendirmelerin önce bu konuda iç ve diş mihrakları suçlayacak değerlendirmelerden sonra bu ayarda olacağı beklenebilir.

Ayrıca seçim jürisine “ey”le başlayan münasip kınamalar, ardından ülke içinde çeşitli uygulamalardan yansıyan gidişata demokratik karşı çıkma haklarını kullananları suçlamak ve “gereği neyse”(!) yapılacaklardan sonra durum böyle hazmedilecektir.

Özetle Devlet yöneticilerinin ve alan sorumlularının birbirlerinin hapşırıklarını bile duyacağı kadar herkesin herkesi görüp takip edebildiği bir dünyada, gerçeği tam yansıtmayan sunumlar ve konuşmalarla oy toplanamayacağı durumunu, tıpkı kazanılsaydı kendi zaferleri sayacakları gibi Hezi-met-ül yarabbişükür diye başarıya çevirmeye çalışılacaklardır.

Olan biteni yok saymayı, var olanın olmadığını söylemeyi yalan değil “politika yapmak” sananlar, "değerli yanlızlık"tan,  "şükürlü yenilgi"ye dönüşen tutumlarının  er geç başarıya dönüşeceğini de sanıyorlardır.

Hayırlı olsun.

Sevgi Özkan

 

Tüm Sorunlarımızın ÖNÜNE geçen Ortadoğu sorunları

Tüm sorunlarımızın önüne neden Mısır geçiriliyor derken Suriye hepsinin önüne geçiverdi. Mısır'da olan bitenlere insani olmaktan öte, demokrasiden yana mı Müslümanlıktan yana mı olduğu tam anlaşılmayan tepkiler vererek ulaştığımız yere, “değerli yalnızlık” demeye başlayanlar artık dikkatlerini Suriye'ye çevirdiler. Mısır artık sorunumuz değil.

Mısırda ayaklananlar sadece Mursi yanlıları mı, onların derdi gerçekten darbe karşıtlığı ve demokrasi mi, soruları bir yana, mobil radikal İslamcıların bu olguların gidişatında nasıl konuşlanacağı endişesi olaya daha farklı bakmayı gerektirmez miydi?

Neden doğulu veya batılı ve de Müslüman ülkeler bu olaylara bizim gibi yaklaşmıyor? Tek vicdanlı ve kahraman biz miyiz?

Toplumun bütününde tatmin edici bir karşılığını bulmayan bu soruların kıvrak ve kavrayıcı bir dış politikayla ele alınıp alınmadığı yargısı ve de iç politikada dikkat dağıtıcı olarak kullanıldığı hissi pekişirken kimyasal silah kullanımıyla Mısırın yerini Suriye aldı. 

Mısırda olan bitenler için darbecilere yönelik karşı koymalarda batılılarla aynı mesafede duran diğer ‘Müslüman’ ülkelerden daha çok ‘Batı’ ve batılı kurumlar karalanmaya çalışılmakla kalmayıp, demokrasi de sorguya çekiliyor gibi bir yerlere sürüklenildi.

Tabii ki katledilen insanlar, insanlık ve de ortak coğrafya gerçeği  görmezden gelinemez: Ama konu edildiği kadar önleyici somut çabalar yerine demokrasiyi sorgulamaya ve batıya meydan okumaya dönüşen ifadeler düşündürtücüydü.

Biz batı için mi, demokratız, yoksa demokrasiyi benimsediğimiz için mi?  

Olaya dışarıdan bakarak sorunu gerçekten çözücü bir yaklaşım, çatışan taraflarla sözü dinlenebilir bir konumda olmayı gerektirirken  özellikle batılılarla kültürel zihniyet farkına bağlı demokrasi algısını anlatma da aracı olmaktan geçemez miydi?

Çünkü “demokrasi” den Doğu ve Batı'nın aynı şeyi anlamadıkları ortadayken, aynı şeyi anlıyormuş gibi demokrasiyi sorgulama da, demokrasiyi keyfi bir seçim anlamına gelecek bu tavrın sorunu nasıl çözeceği de tartışmalı. Çünkü ortak amaç ve hedef bu sorunun nasıl çözüleceği değil, demokrasi içinde nasıl çözümlenebileceği.

Ülkemizin çözüm bekleyen pek çok sorunu, Mısır’a şimdi de Suriye'ye kilitlendirilmiş dikkatleri üstüne toplayamıyor. İktidarın önemsedikleri dışında haber yapma özgürlüğü yokmuşcasına ülke sorunlarına alt sıralara iten ortalama medya tutumlarına kabahat bulmak çözüm için yeterli mi? Bu konunun sorumluluk alanlarındakiler hakkında değerlendirmelerimizi gözden geçirmek gerekmiyor mu?

Mesela eğitim alanında her yıl tekrarlanan yanlışlarla rekora koşan hatalı ortak sınav sistemleri gibi nice uygulamalarda daha kaç nesil harcanacak?

Bu gibi temel konular, toplumsal bilinç alanımızda nasıl öne geçecek?

Köklü eğitim sorunlarına çağdaş uyarlama kılıfıyla uygulanan reform(!) denemeleri, bozuklukları düzeltme aceleciliğiyle çaresizliğinin birbirine karıştığı bu resmi kalkışmaların bekledikleri oya dönüşmeyeceğini ilgililerin anlaması gerek.
Temel sorunumuz, daha kaç nesil ve beraberinde toplumun geleceği, yanlışlar zinciri oluşturan böyle denemelerin kurbanı olacağı. Dış politika  sorunları bütün sorunlarımızın önüne geçmesine ne kadar izin vermeliyiz?
Sevgi Özkan

Kimin Sorunları Çözüm bekliyor?

Şu günlerde kaç ülke savaşı istiyor değil korkuyla bekliyor acaba?

Toplumumuzun Mısırdan sonra en önemli gündemi olan Suriye ile ister istemez savaş ortamına yuvarlanma korkusu bütün sorunlarımızı askıya aldırmış gibi.

Mısır’dan başka şey konuşmazken kimyasal silah kullanılması tüm dikkatleri Suriye’ye yapılacak misillemeye kilitledi. Obama’nın ne yapacağına kendisinden başka herkesin karar verdiği değerlendirmelerden perişan düştük.

Suriye ile yatıp Suriye ile kalkıyoruz.

Konunun önemi yadsınamaz ama çözüm diye Suriye’lilerin kurtarılmasını aşan niyetler sergilenmesi, herkesi tehdit eden bir ortam yaratıyor.

Özellikle ülkemizin onca çözüm bekleyen sorunu varken, Gazze, Mısır, Suriye derken toplumun diğer sorunlarını unutmuş gibiyiz.

Sorunları çözmekten çok erteleme kültürüyle yoğrulmuş zihinlerimizde dile getirilen her şey dikkat alanında şimdi sırası mı muamelesi görüyor sanki.

Bence Ortadoğu sorunlarına bulaşan dış politika tutumumuzu sorgulayan en özet değerlendirme Özgür Mumcu’nun (2.9.2013)Radikal’de “Barış yolu Roboski' den geçsin” başlıklı yazısındaydı.

Devlet kazası diye nitelendirilen bu olayda çocuklarını kaybeden ailelerin acıları ve beklentileri paylaşılırken bir imam şöyle diyor.

“Bu iş başbakan Türkiye’nin başbakanı olursa çözülür, Erdoğan, Ortadoğu' nun mu başbakanı yoksa, Türkiye’nin mi? ” Gerçekten, kimin başbakanı gibi hissediliyor?

Sevgi Özkan