TOPLUMUN ORTALAMA AKLI, KAZA(!) ÜRETİYOR,

“Merak etme”, “Bir şey olmaz” ve “Allah korusun” türü teminat ve  temennilerin insanların bilgiye dayalı düşünme , dikkat ve sorumluluk gücünün yerini aldığı bir toplumda akla gelmeyen olaylara kurban gitmenin kader gibi algılanması da normal sayılıyor.

İnsana akıl ve sorumluluk yüklendiği inancına rağmen yaygın bilgisizlik ve sorumsuzluktan doğan bu tablo, her alanda karşımıza çıkmakta.

Radikal gazetesi, son iki üç yılda yaşanan ve kaza kategorisinde kader olarak yorumlanan faciaların en inanılmaz 19 tanesini hatırlatan bir liste yayınlamış. Buradaki örnekler, bizlere evhamlı, depresif ve aşırı kuşkucu olmaktan çok, her alanda dikkat ve bilginin daha çok devreye girmesini düşündürtmeli.

Yaygın bilgi eksikliği ve sorumsuzluklar zinciriyle oluşan bu olayların yaşandığı bir toplumda bireyin kendi dışında bir sorumsuz sorumlu arama alışkanlığı mazeret kültürüne dönüşerek vicdanen herkesin aklanmasına yol açıyor. Bu nedenle her “kendi”nin çeşitli zaman ve yerlerde sorumsuzluk ortamına yaptığı katkının dürüst bir analizi sorumlu yurttaş kültürünü geliştirmede önem kazanıyor.

Kurallara uymama içgüdüsüyle hata yapmayı marifet sayan kafaların oluşturduğu ortalama toplum aklı, sonuçta her yeri potansiyel bir facia zeminine dönüştürüyor.

Özellikle trafikte çoğunlukla kurallara uyulmamasının bireysel beceri sayıldığı bir düzende hak hukuk kültürüne dayalı demokrasi de o kadar var olabiliyor.

Hiçbir olay tek başına kaza veya kader değil, toplumların ortalama aklının gelişmişliğinin göstergesi olunca bilgi, insana saygı ve toplumsal yaşamın kurallarına uymayı dert edinmek gerekiyor.

Bireysel sorumluluk, “kimse kurala uymuyorsa ben de uymam” zihniyetini kırmakla başlıyor.

Rol modeli etkili örnekler olarak başta devleti idare edenlerin yasalar kadar kendileriyle uğraşması gerçekleşmeden, “doğru” davranışların kötülerden daha etkili olacağı bir topluma dönüşmek mümkün değil. Böyle bir toplumda da kimsenin maddi manevi güvenliği söz konusu olamaz.

Sevgi Özkan