Her yanlış ve düşüncesiz hareketin topluca benimsenip adet hatta görenek haline getirildiği bir toplum düzeninde yaşıyoruz.
Bilgisizlik yanlış yaptırır ama bireysel sorumluluğun ve aklın gelişmemesi de hataya ve kendini hep haklı görmeye yol açar.
Mesela sıkışık otoyollarda emniyet şeridinden gitmeyi akıl ettikleri
halde gitmeyerek yolun akışını sağlarlar. Sivri akıllı bir işgüzar, herkesin bakışları
arasında emniyet şeridinden gitmeye kalkarak bu uyumu bozana kadar süren bu kurala
uyma refleksi yerini kaosa bırakır. Kendilerini akıllı sanan açıkgözler, kurallara
uyanların yüzüne bakmadan yanlarından hızla geçip giderler.
Yaşamın öyle çok alanında oluşan kural bozuculuk olunca yanlışlar da neredeyse “doğru” yerine geçer ve kurala uyanlar, kural bozucular tarafından oyun bozan bile
ilan edilirler.
Aklının bireysel gelişimiyle doğru ve yanlış ayrımını yapabilen, sürü içgüdüsüne kapılmayanların azınlıkta kaldığı bir düzende, “hatalı” davranma
cinliği de akıllılık yerine geçiverir.
Bir tanesi uçurumdan atlayınca diğerleri de artarda atlayan koyunların
iç güdüsel motivasyonu gibi “bireysel”leşememiş insanlar da, “yanlış”a gözü kapalı
katılarak, düzenin bozukluklarına katkı yaparlar. .
Bu o kadar böyledir ki, yaptığınız yanlış değil mi diye sorgulandıkları
zaman verebilecekleri en doğru cevap, “yapmamamız gerekir ama yapıyoruz” diye düşünce dışı davrandığını gösterirler. Bu yarım özeleştiriyle kendilerini kurtarmaya alışınca da, hatalı davranmaktan kaçınmak yerine, yakalanmadan yapmayı sürdürmeye, yakalanınca da böyle itiraflarla durumu kurtararak düzen bozukluğuna katkı sağlamaya devam ederler.
Böyle otokontrolsüzler için, düzeninin yönetiminden sorumlu olmak bile bu davranışı önleyici olmaz.
Sorumlu makamda otursalar da kural çiğnemekten kaçınmayıp kendi
statülerinin ayrıcalığına sığınan böyle tipler, açıklarının yakalanmamasını da kural
dışı uygulamalarla kapatmaya, “Balık baştan kokar” sözüyle
gelen eleştirileri de sen benim kim olduğumu biliyor musun tehdidi ile savmaktan
hiç geri kalmazlar.
Sonunda gelişmiş aklın. gelişmemiş akla yenik düştüğü bu düzen.
böyle devam eder.
Sevgi Özkan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder